Basamaklı bir taş yapı olan Mardin Evleri, korunaklı avlu, yarı korunaklı avlu ve teraslardan oluşur. Yüksek tavanlı, kışın soğuk, yazın sıcak havadan korunmak amacıyla içe dönük olarak inşa edilmiştir. Mahremiyet, manzara ve iklimsel faktörler evleri şekillendirmektedir. Harem ve selamlık adı verilen iki ana mekan, evlerin planını açıklamaktadır. Plan tipi olarak “L” ve “U” şekli tercih edilmektedir. Yiyeceklerin soğuk bir ortamda saklanabilmesi için mutfak bölümü kuzey yönünde konumlandırılmıştır. Revak etrafını sarmalayan odalar; teras ya da ortak avluya açılmaktadır. Evde yaşayanlar ve misafirler için mutlaka ayrı ayrı odalar bulunmaktadır. Mardin evlerinde 3 metre batık ve üç tarafı topraklanmış odalar bulunmaktadır. Bu sayede sıcak yaz günlerinde bu odalar evin en serin, en havadar mekanlarıdır. Mardin bölgesinde zemin ısısı 17-18 derece olduğu için, bir oda zemine ne kadar yakın olursa, sıcaklıklar da o kadar artmaktadır. İklim nedeniyle kapı ve pencere gibi boşluklar ufak tutulmaktadır.
